Dzień 1 lipca 2017 r. zostanie na długo w pamięci i w sercach parafian i mieszkańców Gminy Rajcza. W minioną sobotę odbyła się od dawna wyczekiwana uroczystość koronacji obrazu Matki Bożej Miłosierdzia – Kazimierzowskiej, znajdującego się w kościele parafialnym w Rajczy.

Licznie zaproszeni goście wraz z pocztami sztandarowymi zgromadzili się przy budynku Gminnego Ośrodka Kultury i Sportu w Rajczy, by uroczystym korowodem przejść do kościoła. Tam, o godz. 11.00 rozpoczęła się Msza Święta, podczas której Ksiądz Biskup diecezji bielsko – żywieckiej Roman Pindel poświęcił koronę i nałożył ją na wizerunek naszej rajczańskiej Matki Bożej. Po zakończeniu uroczystości wierni, pielgrzymi i zaproszeni goście przeszli do amfiteatru, gdzie odbyła się druga część wydarzenia. Otwarty został XIV Piknik Królewski- doroczna impreza charytatywna, która stanowiła oprawę artystyczną uroczystości koronacji obrazu. Na scenie zaprezentowało się wiele grup, kapeli i zespołów, a były to kolejno: Orkiestra Dęta z Milówki, Zespół Regionalny „Zbójnicok” z Rycerki Górnej, Grupa Teatralna „EFFATHA”, Zespół Regionalny „Spod Rachowca” ze Zwardonia, Dziecięcy Zespół Regionalny „Sarna”, Zespół Pieśni i Tańca „Rajcusie”, Kapela „Zdrowe Korzenie”, Regionalny Zespół Pieśni i Tańca „Ziemia Rajczańska” oraz Kapela Góralska „Ochodzita”. Ostatnim wykonawcą był zespół „Bis – Tal”, który zachęcał publiczność do zabawy tanecznej. Tradycyjnie już, o godz. 21.00 wspólnie odśpiewano Apel Jasnogórski.

Ponadto, w ramach Pikniku Królewskiego odbył się konkurs plastyczny pt. „Matka Boża Kazimierzowska z Rajczy – Koronacja Cudownego Obrazu”, którego zwyciężczyni za najpiękniejszą pracę otrzymała nagrodę książkową, a reszta uczestników nagrody za udział w konkursie i pamiątkowe dyplomy. Koła Gospodyń Wiejskich przygotowały stoiska z różnymi smakołykami, które jak zwykle cieszyły się ogromnym zainteresowaniem. Nie mogło również zabraknąć dobroczynnej akcji fantowej i atrakcji dla dzieci- wesołego miasteczka i malowania buziek.

Dziękujemy wszystkim, którzy przyczynili się do zorganizowania i przeprowadzenia tej wyjątkowej uroczystości.

Ludzie mają świadomość, że ta koronacja jest łaską. Zdają sobie sprawę z tego, że właśnie to pokolenie, po prawie 350 latach od historycznego wydarzenia ofiarowania królewskiego obrazu góralom z Rajczy, dostąpiło łaski koronacji.. To jest i łaska i zobowiązanie – mówi zapraszając do udziału w nowennie i samej uroczystości ks. Ryszard Grabczyk, proboszcz parafii św. Wawrzyńca DM i św. Kazimierza Królewicza w Rajczy, kustosz tutejszego sanktuarium maryjnego.

Obraz

Historia kultu obrazu Matki Bożej w Rajczy sięga swymi początkami XVII wieku. Dokładnie 4 lipca 1669 r. delegacja górali rajczańskich przybyła do zamku w Żywcu, by prosić króla Jana Kazimierza o pozwolenie na budowę kościoła. Pobyt władcy w żywieckich posiadłościach wiąże się z decyzją o abdykacji i podróżą do Francji. Górale z Rajczy nie tylko otrzymali zgodę na budowę. Jan Kazimierz ofiarował im swój ulubiony obraz – kopię wizerunku Matki Bożej Częstochowskiej, do której miał szczególne nabożeństwo.

To olejne malowidło na blasze miedzianej o wymiarach 45,5 x 64 cm, umieszczone w hebanowych ramach. Należy on do najpiękniejszych i najlepiej zachowanych XVII-wiecznych kopii częstochowskiego obrazu. Jak się przypuszcza, jej autorem był działający w malarni jasnogórskiej paulin o. Felicjan Ratyński, który uczestniczył w obronie klasztoru podczas Potopu szwedzkiego w 1655 r.

Korony

Szczególnym wyróżnikiem rajczańskiego wizerunku są precyzyjnie malowane korony na głowie Madonny i Dzieciątka. Fundatorem koron wieńczących jasnogórski obraz w 1635 r. był król Władysław IV Waza, starszy brat Jana Kazimierza. Było to wotum za uzdrowienie z ciężkiej choroby, dlatego korona na skroni Maryi miała elementy nawiązujące do osobistych cierpień króla. Być może podstawą do jej wykonania było kosztowne nakrycie głowy, jakie nosiły ruskie księżniczki na dworze moskiewskich carów, stąd też jej zaskakujący kształt. Uwiecznione na królewskiej kopii korony władysławowskie już nie istnieją; zachowały się z nich jedynie pojedyncze klejnoty, którymi ozdobiono wotywne sukienki dla Czarnej Madonny z Częstochowy. Ich miejsce zajęły korony podarowane przez papieża Klemensa XI, nałożone uroczyście na skronie Matki Bożej i Dzieciątka 8 września 1717 r.

Z racji ogromnej wartości artystycznej namalowanych na obrazie nieistniejących już koron władysławowskich postanowiono, że nie będziemy ich przykrywać innymi, gdyż byłaby to wielka strata dla wizerunku. Dlatego jedna, bardzo kosztowna korona, zdobiona prawdziwymi kamieniami szlachetnymi i perłami, zostanie umieszczona na górnej ramie obrazu. To nasz dar dla wizerunku Matki Boskiej i Jezusa, który zaświadcza, że słynie on łaskami. Nasza korona wzorowana jest na koronie papieskiej, którą 300 lat temu przysłał na Jasną Górę papież Klemens XI. W ten sposób w Rajczy zaakcentujemy ciągłość historii kultu jasnogórskiej ikony w naszej ojczyźnie – wyjaśnił ks. dr Szymon Tracz, diecezjalny konserwator zabytków, który nadzorował prace renowatorskie rajczańskiego wizerunku.

Obraz prawdopodobnie powstał w 2. połowie wieku XVII w działającej na Jasnej Górze malarni, w której tworzono różnego rodzaju kopie obrazu Matki Boskiej Częstochowskiej. Twórcą kopii w Rajczy mógł być działający w malarni jasnogórskiej paulin ojciec Jan Felicjan Ratyński.

Na obrazie w Rajczy niezwykle precyzyjnie i bardzo szczegółowo ukazano niezachowane już dziś tzw. korony władysławowskie, które dla ozdoby cudownego wizerunku Matki Boskiej Częstochowskiej ufundował brat króla Jana Kazimierza, król Władysław IV Waza.

Wizerunek Matki Bożej Kazimierzowskiej od czasów donacji królewskiej aż do czasów najnowszych, przebywał niemal cały czas w Rajczy. Najpierw umieszczono go w ołtarzu bocznym, a następnie w głównym. Stanowił ozdobę drewnianego, a później murowanego kościoła parafialnego. Obecnie znajduje się w głównym ołtarzu.

10 maja ub. roku obraz został zabrany do Krakowa, gdzie poddano go specjalistycznym pracom renowacyjnym i konserwatorskim. 1 kwietnia br. wrócił do sanktuarium.

W 1997 roku kościół w Rajczy został podniesiony do rangi lokalnego sanktuarium Matki Bożej Kazimierzowskiej, jednego z czterech sanktuariów maryjnych na Ziemi Żywieckiej. Do sanktuarium w Rajczy pielgrzymują wierni z Polski, a także Czech, Słowacji i Włoch.

Ciągłość kultu

Kustosz sanktuarium ks. Ryszard Grabczyk podkreśla, że koronę, którą biskup bielsko-żywiecki nałożył na wizerunek Matki Bożej Miłosierdzia – Kazimierzowskiej wykonano ze złota, które w całości ofiarowali wierni. To jeden z wielu znaków współczesnego zaangażowania tych, którzy są czcicielami Maryi. – Widać ogromne zaangażowanie i radość z tego, że to właśnie my dostąpiliśmy tej łaski ukoronowania wizerunku od wieków czczonego przez pokolenia naszych ojców, dziadów i pradziadów – przypomina duszpasterz.

Koronacja jest kolejnym etapem ciągłości i wzrostu kultu, którym wierni darzą Matkę Bożą. Dwie dekady wcześniej, w święto Ofiarowania Pańskiego, bp Tadeusz Rakoczy podniósł kościół w Rajczy do rangi lokalnego sanktuarium. Pierwszy ordynariusz naszej diecezji powiedział wtedy: „Chciałbym bardzo, by to nowe i jednocześnie jakże dawne sanktuarium maryjne w Rajczy, w górnym biegu Soły, było obok innych w naszej diecezji takim potężnym słupem, kolumną i fundamentem modlitwy, czci, pobożności, pielgrzymowania i obfitej łaski w budowaniu Kościoła Chrystusowego na przestrzeni wieków i tysiącleci”.

Z potrzeby serca

W homilii ks. biskup Roman podkreślił motywy koronacji maryjnego wizerunku – z potrzeby serca chcemy przyozdobić obraz przed którym modliło się tyle pokoleń mieszkańców tej części żywiecczyzny – mówił, wskazując na teologiczne i biblijne przesłanki zasadności tego aktu maryjnego kultu. Koronujemy obrazy nie z powodu ich piękna, ale sławy religijnej. Dlatego, że w odpowiedzi na prośby zanoszone wobec tego konkretnego obrazu Bóg okazywał wielokrotnie wielką łaskę modlącym się – mówił Biskup zwracając uwagę, że Maryja w Rajczy dała się poznać przede wszystkim jako Matka Miłosierdzia – Jeżeli dała się poznać w taki sposób, to trzeba, abyśmy wzywali bardziej Jej miłosierdzia i wstawiennictwa. Ale świadczyli także o doznanej łasce.

Hołd Górali

Po akcie nałożenia złotych koron akt ten dopełniło odśpiewanie przez wiernych „Bogurodzicy” najstarszej pieśni polskiej i maryjnej. Następnie hołd Chrystusowi i Jego Matce przed koronowanym wizerunkiem oddali górale. W ich imieniu tekst odczytali Władysław Motyka i Adam Banaś byli prezesi Górali Żywieckich Związku Podhalan.- Przyrzekamy dzisiaj stać wiernie przy Tobie, choćby nas kusiły pieniądze i wrogowie. Ślubujemy Tobie Matko służyć jak najlepiej rodzimej ziemi, pilnować góralskiej i narodowej tradycji i kultury, bronić niepodległości Polski i świętej wiary katolickiej, stać na straży rodziny i cywilizacji życia i pielgrzymować do Ciebie w każdy czas.

Piknik Królewski

Po zakończonej części kościelnej wszyscy uczestnicy przeszli korowodem do Centrum Kultury gdzie trwał już XIV Piknik Królewski. Tutaj powitanie zacnych gości którzy przybyli z całej Polski, Słowacji, Czech a także z zaprzyjaźnionej Lambrugii z Włoch. Bardzo licznie uczestniczyły poczty sztandarowe Oddziałów Związku Podhalan z delegacją Zarządu Głównego ZP wiceprezesem Alojzym Lichosytem z małżonką na czele. Tutaj było cos dla ciała ( gorący posiłek ) oraz coś dla ducha różne atrakcje, aukcje, zabawy, konkursy i do późnego wieczora można było słuchać występy zespołów regionalnych a nie tylko. Myśliwi częstowali swoim gulaszem a poszczególne panie z KGW z olei częstowali gości bigosem, żurkiem, bo graczem, kanapkami, ciastami itp. Wieczorem o 21 00 przy świecach odbył się Apel Jasnogórski i uroczysty dzień w Rajczy przeszedł do historii.

Obecne na uroczystości Poczty Sztandarowe:
Sztandar Zarządu Głównego Związku Podhalan
Sztandar Oddział Górali Śląskich ZP
Sztandar Oddział Jabłonka ZP
Sztandar Oddział Nowe Bystre ZP
Sztandar Oddział Nowy Targ ZP
Sztandar Oddział Oświęcim ZP
Sztandar Oddział Rabka ZP
Sztandar Oddział Sidzina ZP
Sztandar Oddziału Górali Żywieckich ZP – Kamesznica
Sztandar Oddziału Górali Żywieckich ZP – Rajcza
Sztandar Oddziału Górali Żywieckich ZP – Cisiec
Sztandar Oddziału Górali Żywieckich ZP – Milówka
Sztandar Zarządu Głównego Związku Górnośląskiego
Sztandar Bractwa Pielgrzymkowego z Mysłowic
Sztandar Związku Górnośląskiego z Katowic
Sztandar Solidarności z Rajczy
Sztandar NSZ Podbeskidzie
Sztandar NSZZ Solidarność Region Podbeskidzie
Sztandar NSZ Śląsk Cieszyński
Sztandar Św. Rocha – Zamarski
Sztandar Św. Elżbiety w Cieszynie
Sztandar z Dolnej Łomnej – Republika Czeska
Sztandar Akcji Katolickiej z Żywca
Sztandar z Orawskiej Polhory – Słowacja
Sztandar Szkoły Podstawowej z Rycerki Dolnej
Sztandar Szkoły Podstawowej z Rycerki Górnej
Sztandar Szkoły Podstawowej z Rajczy
Sztandar Gimnazjum w Rajczy
Sztandar Parafii Rycerka Górna
Sztandar GOPR ze Szczyrku
Sztandar Koła Łowieckiego „Cyranka” z Oświęcimia
Sztandar Koła Łowieckiego „Głuszec” z Rajczy
Sztandar OSP Rajcza
Sztandar OSP Rycerka Dolna
Sztandar OSP Rycerka Górna
Sztandar OSP Sól
Sztandar OSP Zwardoń
Sztandar OSP Dankowice