Odpust Derenk 2018
Jak co roku, w ostatnią niedzielę lipca w narodowym parku węgierskim w górach Agtellek spotkali się potomkowie derenczan, aby na miejscu siedziby swoich przodków w Derenku uroczyście obchodzić odpust. Zjechali się z różnych stron Węgier, dokąd 75 lat temu zostali przesiedleni.
Polskich górali ze Spisza i Podhala, przybyłych „za chlebem”, na te ziemie w XVIII w., przesiedlono w latach 1936-44, na korzystnych zresztą warunkach, do 10 miejscowości w środkowej części Węgier. Od tego czasu polska wieś na Węgrzech praktycznie przestała istnieć; zostały mury dawnej szkoły, pobliski cmentarz. Decyzją przedwojennego rządu węgierskiego na obszarze polskiej wsi Derenk i okolicy miał powstać park narodowy.
Potomkowie Derenczn, szczególnie urodzeni jeszcze w Derenku wracali na to miejsce, nieraz wbrew komunistycznym zakazom powojennych Węgier. Najczęściej przybywali na groby zmarłych. Po zmianach ustrojowych w państwach bloku wschodniego w latach 90-tych XXw. rozpoczęły się regularne pielgrzymki do Derenku, w święto patronów kościoła w Derenku św. Tadeusza Judy i Szymona, tych samych, których za patronów ma parafia w Białce Tatrzańskiej. Od skromnych typowo religijnych pielgrzymek Polaków i Węgrów ( z sąsiednich do Derenku wsi) spotkania przekształciły się w polskie święto, szczególnie po zaangażowaniu się w organizację odpustu, polskiej mniejszości z Budapesztu. Do świętujących zaczęli dołączać coraz licznie przybyli z Polski pielgrzymi i wycieczkowicze. Dzisiaj Derenk na jeden dzień w roku przeradza się w wielkie spotkanie polsko-węgierskie.
Szczególnie duży wymiar miało ubiegłoroczne spotkanie, w 300-lecie migracji górali na Węgry, w którym ze strony polskiej uczestniczyły m.in. delegacje polskich samorządów (powiat Tatrzański, gmina Bukowina T.) oraz górale z pocztami sztandarowymi ZP.
Także w tym roku na derenczańskim odpuście nie zabrakło polskiej delegacji. Byli górale ze Związku Podhalan (ze Spisza i Podhala), Gminę Bukowinę T. reprezentowali przedstawiciele samorządu i lokalnej społeczności.
W koncelebrowanej mszy św. wziął udział wikary z Białki T.- ks. Marcin Bętkowski, zaś góralki odśpiewały psalm i przeczytały II czytanie, podczas komunii św. zagrała kapela M. Kikli, był poczet sztandarowy Oddziału ZP z Nowego Targu.
Po mszy św., z okazji 75-rocznicy wysiedlenia Derenku i 100-lecia odzyskania niepodległości przez Polskę odbyła się Polonijna Sztafeta Niepodległości. Później, dla uczestników spotkania wystąpiły z patriotycznym programem przedszkolaki p. Marzeny kruczek „Bajkowy świat” z Białki T. oraz kapela góralska Mariana Kilki z Czarnej Góry na Spiszu. Ze strony gospodarzy zaprezentowała się, jak co roku- kobieca grupa śpiewacza złożona z potomków derenczan- „Drenka Polska” z wiązanką gwarowych, polskich pieśni. Nie zabrakło też tradycyjnych węgierskich czardaszy w wykonaniu zespołu „Bokreta”.
Julian Kowalczyk
